PRAWO

Postaram się odpowiedzieć na często zadawane mi pytanie dotyczące ilości paliwa przewożonego w jednostce transportowej przewożącej towary niebezpieczne a służącego do jej zasilania (to jest paliwa w zbiornikach paliwowych pojazdów).
Jeżeli chodzi o ilość paliwa w zbiornikach pojazdu to ADR mówi jednoznacznie, przepisy zawarte w Umowie ADR nie mają zastosowania do przewozu paliwa znajdującego się w zbiornikach pojazdu i służącego do jego napędu lub do pracy jego wyposażenia, które jest używane podczas przewozu lub przeznaczone do takiego użycia, w związku z wykonywaniem operacji transportowej. Należy jednak pamiętać, że pojemność całkowita zbiorników stałych nie powinna przekraczać 1500 litrów na jednostkę transportową, a pojemność zbiornika zamocowanego na przyczepie nie powinna przekraczać 500 litrów. W zbiornikach przenośnych (tj. w kanistrach) dopuszcza się przewóz najwyżej 60 litrów paliwa na jednostkę transportową. 

A co zrobić jeżeli pojemność zbiorników jest większa? Czy kierowca powinien spełniać wymagania ADR? Czy należy oznakować jednostkę transportową tablicami barwy pomarańczowej? Itp.
Odpowiadam, Jeżeli pojemność zbiorników jest większa niż określona powyżej zgodnie z ustawą o przewozie towarów niebezpiecznych takiemu przewoźnikowi grozi mandat w wysokości 2000 zł (podstawa prawna: Załącznik do ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. pkt. 5.13).

Art. 15. Ustawa o przewozie towarów niebezpiecznych z 19 sierpnia 2011 r.

1. Uczestnik przewozu towarów niebezpiecznych jest obowiązany wyznaczyć na swój koszt co najmniej jednego doradcę do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych, właściwego ze względu na zakres wykonywanego przewozu lub czynności z nim związanych, określonych odpowiednio w ADR, RID lub ADN, zwanego dalej doradcą.

2. Obowiązek wyznaczenia doradcy nie dotyczy uczestników wykonujących przewóz towarów niebezpiecznych każdorazowo w ilościach mniejszych niż określone w ADR, RID lub ADN.

Uczestnik przewozu towarów niebezpiecznych

podmioty wymienione w ADR, RID lub ADN lub jednostka wojskowa, prowadzące działalność związaną z przewozem towarów niebezpiecznych (np. nadawca, przewoźnik, załadowca, pakujący, napełniający, rozładowca).

Towar niebezpieczny

oznacza takie materiały i przedmioty, których międzynarodowy przewóz drogowy jest zabroniony lub dozwolony pod pewnymi warunkami ustalonymi w załącznikach A i B umowy ADR.

ADR

umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych sporządzona w Genewie dnia 30 września 1957 r. (dostępna na stronie Internetowej Ministerstwa Infrastruktury i Transportu).

Przewóz drogowy towarów niebezpiecznych

każde przemieszczenie towarów niebezpiecznych pojazdem po drodze publicznej lub po innych drogach ogólnodostępnych, z uwzględnieniem postojów wymaganych podczas tego przewozu oraz czynności związanych z tym przewozem.

Doradca do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych (doradca ADR) to osoba, która posiada ważne świadectwo doradcy w zakresie przewozu drogowego.

Osoba wykonująca czynności związane z przewozem towarów niebezpiecznych  oznacza osobę fizyczną zatrudnioną przez uczestnika przewozu towarów niebezpiecznych albo wykonującą czynności na jego rzecz.

Kierowcy powinni ukończyć szkolenie ADR w zakresie przewozy drogowego towarów niebezpiecznych wszystkich klas oraz szkolenia specjalistyczne:

- szkolenie ADR na przewóz w cysternach,

- kurs na przewóz materiałów kl. 1 (wybuchowych),

- szkolenie ADR z zakresu przewozu materiałów kl. 7 - radioaktywnych 

Przewóz odpadów.

Opinia prawna w sprawie naruszenia obowiązków dotyczących przemieszczania odpadów niebezpiecznych.

Odpad oznaczony gwiazdką to zgodnie z § 3 ust. 2 rozporządzeniem Ministra środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) odpad niebezpieczny. Wobec tego co do zasady powinna znajdować do jego przewozu zastosowanie ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 227, poz. 1367 z p????n. zm.), zwana dalej ustawą o przewozie towarów niebezpiecznych, gdyż zgodnie z art. 1, ustawa określa zasady prowadzenia działalności w zakresie krajowego i międzynarodowego przewozu drogowego, koleją i żeglugi śródlądowej towarów niebezpiecznych oraz organy i jednostki realizujące zadania związane z tym przewozem. Art. 2 pkt 4 tej ustawy stanowi, że towar niebezpieczny to materiał lub przedmiot, który zgodnie z ADR, RID lub ADN nie jest dopuszczony, odpowiednio, do przewozu drogowego, przewozu koleją lub przewozu żeglugą śródlądową albo jest dopuszczony do takiego przewozu na warunkach określonych w tych przepisach, natomiast zgodnie z art. 2 pkt 5,  przewóz drogowy towarów niebezpiecznych to każde przemieszczenie towarów niebezpiecznych pojazdem po drodze publicznej lub po innych drogach ogólnodostępnych, z uwzględnieniem postojów wymaganych podczas tego przewozu oraz czynności związanych z tym przewozem. Niemniej, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, �??przepisów ustawy nie stosuje się do przewozu towarów niebezpiecznych w przypadkach wskazanych odpowiednio w ADR, RID lub ADN�?�. ADR to umowa europejska dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzona w Genewie dnia 30 września 1957 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 110, poz. 641), wraz ze zmianami obowiązującymi od dnia ich wejścia w życie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej, ogłoszonymi we właściwy sposób (art. 2 pkt 1 ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych), zwana dalej �??ADR�??. ADR określa także w jakich sytuacjach jej przepisy nie znajdują zastosowania. Przykładowo zgodnie z załącznikiem A Dział 3.3.1. 598 ADR, następujące przedmioty nie podlegają przepisom ADR:
  (a) akumulatory nowe, jeżeli:
   - są zamocowane w taki sposób, że nie mogłby zsunąć się, upaść lub ulec uszkodzeniu;
   - są umieszczone w urządzeniach przewozowych, o ile nie są odpowiednio spiętrzone, np. na paletach;
   - nie mają pozostałości materiałów kwaśnych lub alkalicznych na zewnętrznych powierzchniach;
   - są zabezpieczone przed zwarciem.
  (b) akumulatory zużyte, jeżeli:
   - ich obudowy nie są uszkodzone;
   - są zamocowane w taki sposób, np. poprzez spiętrzenie na paletach; aby nie mogła wyciekać ich zawartość oraz aby nie mogły zsunć się, upaść lub ulec uszkodzeniu;
   - nie mają pozostałości materiałów kwaśnych lub alkalicznych na zewnętrznych powierzchniach;
   - są zabezpieczone przed zwarciem.
Wobec powyższego, przewóz drogowy zużytych akumulatorów spełniający powyższe warunki, nie wymaga stosowania przepisów określonych ADR ani też ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych.

3. Wnioski

3.1. Przewóz odpadów niebezpiecznych nie podlega ADR ani też tym samym ustawie o przewozie towarów niebezpiecznych, jeśli zostały spełnione wymogi określone w samej ADR. Jeśli wymogi te nie są spełnione, przewóz odpadów niebezpiecznych powinien być zgodny z ADR. Naruszenie ADR, a więc wystąpienie nieprawidłowości związanych z przewozem towarów niebezpiecznych, umożliwia właściwym organom (inspektorom Inspekcji Transportu Drogowego, funkcjonariuszom Policji, Straży Granicznej, celnikom) zatrzymanie środka transportu, jego usunięcie wraz z ładunkiem i zdeponowanie w miejscu postojowym umożliwiającym bezpieczne jego pozostawienie na koszt właściciela lub posiadacza środka transportu. Środek transportu może być zwrócony uprawnionej osobie po usunięciu nieprawidłowości i pokryciu kosztów związanych z jego usunięciem, postojem i czynnościami zabezpieczającymi. Ponadto właściwe organy są uprawnione do nałożenia w drodze decyzji administracyjnej kary pieniężnej w wysokości od 200 zł do 10.000 zł na uczestnika ruchu, który prowadzi działalność związaną z przewozem towarów niebezpiecznych, przy czym przepisy wprowadzają ograniczenia w wysokości sumy kar. Pojęcie uczestnika ruchu jest szerokie i oznacza zarówno odbiorcę, nadawcę, jak i przewoźnika, a także załadowcę, pakującego, napełniającego i operatora kontenera. Niezależnie od tego, na kierującego pojazdem, osobę prowadzącą inny środek transportu, członka załogi środka transportu lub innych osobach fizycznych wykonujących czynności związane z przewozem towarów niebezpiecznych, która narusza obowiązki lub warunki przewozu towarów niebezpiecznych, nakłada się karę grzywny na zasadach określonych w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia.
3.2. Przemieszczenie odpadów bez wymaganego zgłoszenia lub zgody (zezwolenia) stanowi tzw. nielegalne przemieszczenie odpadów. Czynności podejmowane w stosunku do odpadów nielegalnie przemieszczonych zależą od tego kto ponosi odpowiedzialność za nielegalne przemieszczenie. Regulacje te są bardzo szczegłowe, a ich zastosowanie wymaga dokładnej analizy danego stanu faktycznego. Jako najważniejsze zasady można wskazać, iż jeśli odpowiedzialność tą ponosi zgłaszający, to odpady co do zasady powinny zostać odebrane, względnie poddane odzyskowi lub unieszkodliwieniu. Jeżeli odpowiedzialność za nielegalne przemieszczanie ponosi odbiorca, odpady powinny zostać co do zasady poddane odzyskowi lub unieszkodliwianiu w sposób racjonalny ekologicznie. Natomiast jeżeli odpowiedzialnością za nielegalne przemieszczanie nie można obciążyć ani zgłaszającego, ani odbiorcy, zainteresowane właściwe organy współpracują w celu zapewnienia, by dane odpady zostały poddane odzyskowi lub unieszkodliwieniu. Niewykonanie zobowiązania wskazanego w postanowieniu Głównego Inspektora Ochrony Środowiska skutkuje wydaniem przez ten organ decyzji nakazującej bądź to odbiór odpadów zgłoszonych z zagranicy bądź to odesłanie odpadów do kraju wysyłki bądź to określaąjcej sposób gospodarowania odpadami na terenie kraju. Zarówno postanowienia, jak i decyzje Głównego Inspektora Ochrony Środowiska podlegają zaskarżeniu. Niezależnie od postępowania prowadzonego przez Głwnego Inspektora Ochrony Środowiska, wojewódzki inspektor ochrony Środowiska nakłada w drodze decyzji kary pieniężne na odbiorcę odpadów przywiezionych nielegalnie bez dokonania zgłoszenia, na wysyłającego odpady bez dokonania zgłoszenia, jeżeli takie zgłoszenie jest wymagane zgodnie z art. 3 rozporządzenia nr 1013/2006 oraz na wysyłającego odpady, jeżeli ten, choćby nieumyślnie, dokonał wysyłki odpadów bez zgody zainteresowanych właściwych organów oraz na odbiorcę odpadów, który nie zastosował się do postanowienia w sprawie postępowania z odpadami nielegalnie sprowadzonymi. Kary pieniężne wynoszą od 25.000 zł do 300.000 zł.
3.3. Takie same zasady jak w stosunku do odpadów przemieszczanych bez wymaganego zgłoszenia lub zgody obowiązują także odnośnie odpadów przemieszczanych na podstawie dokumentów podrobionych.
3.4. Jeżeli w trakcie kontroli środka transportu organy administracji uznają, że transportowane są nie samochód w określone w liście przewozowym towary (których obrót może odbywać się bez ograniczeń), lecz odpady, to będzie to równoznaczne z nielegalnym przemieszczaniem odpadów bez wymaganego zgłoszenia lub zgody.
3.5. Czyn polegający na przewożeniu z zagranicy lub wywozie za granicę odpadów niebezpiecznych bez wymaganego zgłoszenia lub zezwolenia albo wbrew jego warunkom podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

www.prawoochronysrodowiska.com.pl

Usługi doradcze realizujemy na terenie całego kraju a w szczególności woj. dolnośląkie, opolskie oraz wielkopolskie, Wrocław, Oleśnica, Kępno, Syców, Ostrzeszów, Twardogóra, Milicz, Ostrów Wlkp., Oława, Jelcz Laskowice.